วันเสาร์ที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553

Spring Myth

จะสิ้นฤดูกาลสอบไล่แล้ว ฤดูใบไม้ผลิก็กำลังจะจากลาเราไปเช่นกัน บทความคราวนี้จึงขอเสนอเรื่องที่ว่าทำไมเราจึงไม่อาจมีฤดูใบไม้ผลิหรือฤดูร้อนที่มีอากาศสดใสได้ตลอดไปค่ะ

ก่อนอื่นต้องมาทำความเข้าใจกับฤดูทั้งสี่ทางซีกโลกตะวันตก เริ่มกันที่ Spring หรือฤดูใบไม้ผลิ (ต้นกล้าอ่อนๆและยอดไม้มันผุดเด้งออกมาจากดินและกิ่งอ่อนเลยเรียก spring ค่ะ) ประมาณช่วงเดือนมี.ค. - พ.ค. เมื่อใบไม้ดอกไม้บานสะพรั่งเต็มที่ก็เข้าสู่หน้าร้อน summer คือฃ่วงประมาณ มิ.ย.-ส.ค. และเมื่อสรรพสิ่งได้เติบโตสวยงามเต็มที่แล้วก็ได้เวลาเริ่มโรยรา ต้นไม้ใหญ่ก็พากันสลัดใบให้ร่วงกราวในช่วงฤดู autumn หรือ fall (แปลกันทื่อๆก็คือฤดู 'หล่น' ใบไม้ร่วงนั่นเอง) ราวๆก.ย.-พ.ย. และในที่สุดความหนาวเหน็บของ winter ก็มาเยือน ต้นไม้เล็กๆก็หนาวตายไป ต้นไม้ใหญ่ก็จะอดทนรอจนกว่า spring จะมาเยือนอีกครั้ง ในหนึ่งปีก็จะเป็นวัฏจักรนี้หมุนเวียนกันไป คนอังกฤษจึงให้คุณค่ากับสภาพอากาศที่สดใสมากเพราะในหนึ่งปีเกาะอังกฤษมีเวลาที่จะได้รับแสงแดดและดูดอกไม้สั้นเหลือเกิน อย่าแปลกใจหากได้เห็นพวกเขานอนตากแดดเป็นปลาเค็มในหน้าร้อนแบบไม่เกรงมะเร็งผิวหนัง



ในตำนานเทพปกรณัม (mythology) นั้น Ceres (Demeter) คือเทพีแห่งธัญญาหารและความอุดมสมบูรณ์ Image ของ Ceres คือผมสีทองดั่งรวงข้าว บางทีก็เอามาประดับผม ในมือมักถือฟ่อนธัญญพืช หรือผลผลิตทางการเกษตร ไม่ก็เคียว แต่จะไม่ถือถุงปุ๋ยหรือนั่งแทรกเตอร์





Ceres มีลูกสาวสุดเลิฟที่เกิดกับ Zeus อยู่หนึ่งคนคือ Kore หรือชื่อที่คุ้นคือ Proserpine/ Proserpina/ Prosperina (Persephone) เป็นเทพแห่งฤดูใบไม้ผลิคงจำได้จาก article ที่แล้วนะคะว่า Venus เคยส่ง Psyche มาขอความงามจากหล่อนที่ใต้โลก เดิมทีหล่อนมิได้อยู่ใต้โลก แต่มีชีวิตที่สดสัยสมวัยอยู่กับแม่ของหล่อนบนผิวโลกใต้แสงตะวันนั่นแหล่ะ

ทีนี้ความน่ารักสดใสของเจ้าหล่อนดันไปต้องตา Pluto (Hades) ซึ่งนอกจากเป็นเทพแห่งความตายปกครองคนตายใต้โลกแล้ว (god of death and the dead) ยังเป็นเทพแห่งสินแร่มีค่าที่ซุกซ่อนใต้โลกด้วย (god of the hidden wealth of the earth) Pluto นั้นถือเป็นเทพใหญ่ทีเดียวเพราะเป็นพี่น้องท้องเดียวกับมหาเทพ Zeus

ลักษณะของ Pluto คืออายุจะร่วมสมัยกับ Zeus และ Poseidon มีหนวดเคราพอน่าสะพรึงกลัว มือถือคฑา (scepter) และมีหมาสามหัวคู่ใจคือ Cerberus ที่เราคงพอคุ้นตาในภาพยนตร์ Harry Potter (เจ้า Fluffy มันไม่ใช่หมาบ้านหรือ ‘dog’ นะคะ มันคือหมาล่าเนื้อหรือ ‘hound’) เจ้าหมานี้มีหน้าที่เป็นยามเฝ้าประตูใต้โลก มันจะไม่ยอมให้ผู้ใดได้ล่วงล้ำประตูเข้าไปหรือหนีออกมาโดยไม่ได้รับอนุญาตเด็ดขาด มีเพียงครั้งเดียวที่มันยอมให้มนุษย์ผ่านเข้าไปคือครั้งที่ Psyche เดินทางมาขอแบ่งความงามจาก Proserpine บ้างว่าสาวน้อย Psyche ได้ยื่นขนมให้มันกิน บ้างก็ว่า Psyche สวยมากจนแม้ Cerberus ยังยอมนอนกลิ้งเป็นลูกหมาน่าเอ็นดู



Psyche and Cerberus (left)

'Fluffy' in Harry Potter (right)





Pluto ไม่รอช้า รี่ไปขอน้องนางจาก Zeus บนเขา Olympus ในทันที คราวนี้ Zeus ต้องลำบากใจอย่างหนักเพราะใจนึงก็ไม่อยากยกลูกสาววัยกระเตาะให้ไปอยู่กับเทพเย็นชาน่ากลัวที่ใต้โลก ทว่า Pluto ก็เป็นพี่น้อง และก็ถือเป็นเทพใหญ่ ปกครองอาณาจักรคนตาย Zeus จึงมิได้รับปาก แต่ก็ไม่ได้ปฏิเสธหรือแสดงอาการรังเกียจให้ชัดเจน

Pluto เห็นดังนั้นจึงฉวยโอกาศจากช่องโหว่ทางกฎหมายเสียเลย ถือว่าพ่อเขาไม่ได้ยกให้แต่ก็ไม่ได้ห้ามนี่หว่าขณะที่นาง Proserpine กำลังเพลิดเพลินเก็บบุปผามาลีตามสูตรสาวสวย Pluto ก็บันดาลให้แผ่นดินแยกและบุกขึ้นไปฉุดนางในจังหวะอลหม่านทันที






Ceres ไม่เห็นศรีษะลูกสาวก็กระวนกระวายกินไม่ได้นอนไม่หลับ ทุกข์โทมนัสจนต้นไม้ใบหญ้าพากันเฉาตาย จากนั้นบรรดาสัตว์ก็เริ่มอดตายตามกันไป โลกเริ่มกลายเป็นทะเลทราย Zeus เห็นท่าไม่ดีจึงให้เทพผู้ส่งสาร Mercury (Hermes) ไปเจรจาขอลูกสาวคืนมาจาก Pluto


Pluto รู้อยู่แก่ใจว่าไม่มีผู้ใดขัดขืนคำสั่งของ Zeus ได้ ก่อนปล่อยตัว Proserpine ไปจึงแอบให้กินเมล็ดทับทิม (pomegranate seed) แล้วปล่อยตัวไป เมื่อแม่ลูกได้พบกันต่างก็ดีใจสุดๆ หากแต่ดีใจกันได้เพียงไม่นาน เมื่อ Ceres รู้เข้าว่าลูกสาวได้กินอาหารจากใต้โลกแล้วก็เสียใจมากเพราะตามกฏนั้นหากผู้ใดได้กินอาหารจากใต้โลกแล้วล่ะก็ก็จะไม่มีวันได้หนีจากใต้โลกไปได้ สองแม่ลูกจึงได้แต่เสียใจเพียงเพราะทับทิมไม่กี่เมล็ดเท่านั้นเอง

ในที่สุด Zeus จึงต้องออกโรงเพื่อผดุงความยุติธรรม โดยส่ง แม่เฒ่า Rhea ซึ่งเป็นแม่ของ Zeus และ Ceres ให้ช่วยเจรจากับ Ceres ให้ที แม่เฒ่าก็ว่าดังนี้

Come, my daughter, for Zeus, far-seeing, loud-thundering, bids you.

Come, once again to the halls of the gods where you shall have honor,

Where you will have your desire, your daughter, to comfort your sorrow

As each year is accomplished and bitter winter is ended.
For a third part only the kingdom of darkness shall hold her.
For the rest you will keep her, you and the happy immortals.
Peace now. Give men life which comes alone from your giving.


(qtd. Edith Hamilton's)


ดังนั้นในหนึ่งปี Proserpine จะได้ใช้เวลาช่วงสองในสามของปีอยู่กับแม่ ซึ่งก็คือช่วงที่โลกเรามีสภาพอากาศสดใส มีแสงแดดเพราะ Ceres แฮปปี้ และ Proserpine จะต้องไปอยู่ใต้โลกกับสามีที่นางมิได้สมยอมอีกประมาณ 4 เดือน Ceres ก็จะระทมทุกข์คิดถึงลูกสาว พืชพรรณก็เลยพากันแห้งตาย นี่คือที่มาที่ไปว่าทำไมในหนึ่งปีโลกเรา (ทางตะวันตก) จึงมีอากาศหนาวเสียจนต้นไม้ใบหญ้าพากันยืนต้นตายเสีย 3-4 เดือน และมีแสงอาทิตย์ให้พออบอุ่นได้ 8-9 เดือนจ้า

ปอลอ นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่าอย่าไปแอบกินอะไรสุ่มสี่สุ่มห้า




















































ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น